ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ
Στις 6 Ιανουαρίου, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί της Ρωσίας γιορτάζουν μια ιδιαίτερη μέρα, την παραμονή των Χριστουγέννων, που είναι γνωστή στο λαό και ως Σοτσέλνικ. Η Ρωσική και μερικές άλλες τοπικές ορθόδοξες εκκλησίες του κόσμου γιορτάζουν τη Μεγάλη Γιορτή των Χριστουγέννων με βάση το Ιουλιανό ημερολόγιο την νύχτα από την 6η προς την 7η Ιανουαρίου.Η ίδια η ονομασία Σοτσέλνικ προέρχεται από την λέξη σότσιβο,- είπε ο εκπρόσωπος του Μοσχοβίτικου Πατριαρχείου, ιερέας Σεργκέι Ζβοναριόφ.
«Η Σοτσέλνικ» είναι μέρα ιδιαίτερης νηστείας, η οποία κάνει τους χριστιανούς να προετοιμαστούν στο μέγιστο βαθμό για την Ημέρα της Μεγάλης Γιορτής των Χριστουγέννων, που έρχεται την επόμενη μέρα μετά την Σοτσέλνικ. Το «σότσιβο” είναι ειδικό τελετουργικό φαγητό- βραστοί σπόροι σταριού ή ριζιού. Το σότσιβο, μαγειρεύεται κατά κανόνα, τις μέρες Μνήμης των Μαρτύρων ή των νεκρών χριστιανών.
Στη Ρωσία οι εκκλησιαστικές παραδόσεις και κανόνες συνδυάζονται συχνά και μέχρι σήμερα ακόμα με διάφορες λαϊκές παραδόσεις και συνήθειες. Ανέκαθεν θεωρείται ότι ακριβώς την παραμονή των Χριστουγέννων – στη Σοτσέλνικ- καταργούνται όλες οι απαγορεύσεις και οι μυστηριώδεις δυνάμεις έρχονται στη Γη. Μερικές απ’ αυτές έρχονται για να κάνουν κακό στους ανθρώπους, ενώ οι άλλες για να τους βοηθήσουν.
Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο στην Αρχαία Ρωσία, όπως και σήμερα ακόμα, μερικοί μαντεύουν αυτή τη μέρα. Θεωρείται ότι ακριβώς την παραμονή των Χριστουγέννων μπορείς όχι μόνο να μάθεις την μελλοντική σου τύχη, αλλά και να προσπαθήσεις να την αλλάξεις.
Από τους παλιούς καιρούς έφτασαν ως τις μέρες μας μερικά είδη μαντείας- στον καθρέφτη, το κερί, από τη σκιά κλπ. Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν υποστηρίζει αλλά τουναντίον καταδικάζει τέτοιες ειδωλολατρικές τελετές. «Οι πιστοί πρέπει να προϋπαντούν τα Χριστούγεννα, όπως αρμόζει στους χριστιανούς- ταπεινά με τις προσευχές,- πιστεύει ο Σεργκέι Ζβοναριόφ.
Την παραμονή των Χριστουγέννων οι πιστοί τηρούν αυστηρή νηστεία। Οι Ορθόδοξοι χριστιανοί στολίζουν το σπίτι τους με κλαδιά ελάτου, μαγειρεύουν νόστιμα φαγητά- αυτή τη φορά μη νηστίσιμα, γιατί με τον ερχομό των Χριστουγέννων λήγει η νηστεία, και οι άνθρωποι πηγαίνουν στις εκκλησίες για να παραστούν στις πρωινές και βραδινές λειτουργίες।
Αναστασία Μ. (τμήμα Β1)
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΗΝ ΑΡΜΕΝΙΑ
"Σνοραβόρ Νορ Νταρί γεβ σούρπ Τζνούντ" *
*«Ευτυχές το νέο έτος και τα Άγια Χριστούγεννα»
Πόσο περίεργα ακούγεται η ευχή μας, όταν δεν είσαι αρμενικής καταγωγής।
Από τα παιδικά χρόνια μάς τίθεται το ερώτημα αν «είμαστε παλαιοημερολογίτες;» επειδή εμείς οι Αρμένιοι εορτάζουμε τα Χριστούγεννα στις 6 Ιανουαρίου।
Τώρα που πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, θα προσπαθήσουμε να συνδέσουμε τα ήθη και τα έθιμα των ημερών μέσα από τα βάθη των αιώνων.
Πρωτοχρονιά Οι αρχαίοι Αρμένιοι γιόρταζαν τον ερχομό του νέου έτους κατά το μήνα Ναβασάρτ (21 Μαρτίου)। Η ημερομηνία αυτή δεν ήταν μόνο η πρώτη ημέρα του έτους, αλλά και τα γενέθλια του μυθικού Θεού Βαχάγκν, τον οποίο η ειδωλολατρική Αρμενία λάτρευε περίπου για 10.000 χρόνια. Αυτήν την ημέρα στην Αρμενία την υποδέχονταν με λαμπρές αθλητικές γιορτές και όχι μόνο, καλωσορίζοντας την άνοιξη και το αποκορύφωμα της φύσης.
Τα παιδιά κατά ομάδες περιφέρονταν γύρω από το χωριό τους, με τραγούδια και χορούς για να υποδεχθούν το νέο έτος, στη συνέχεια με το τραγούδι εύχονταν και στους γείτονές τους οι οποίοι τους προσέφεραν φρούτα। Μέσα στην οικογένεια αντάλλασσαν δώρα. Η σύζυγος ποτέ δεν έπαιρνε δώρο από το σύζυγό της, αυτό θεωρούνταν ντροπή. Τα μικρότερα παιδιά της οικογένειας πρώτα και μετά οι νεώτεροι πήγαιναν στον πιο ηλικιωμένο της οικογένειας μαζί με τον πατέρα τους, ο οποίος είχε κρυμμένα τα δώρα του καθενός στο παλτό του, και αφού του φιλούσαν το χέρι έπαιρναν το δώρο τους.
Το 18ο αιώνα ως αρχή του νέου έτους ορίστηκε η 1η Ιανουαρίου। Όμως σε πολλές περιοχές της Αρμενίας, όπως το Σουνί, το Αρτσάχ και το Ουτίκ συνέχισαν να γιορτάζουν το νέο έτος κατά το μήνα Ναβασάρτ. Προς το τέλος του 20ού αιώνα όλοι οι Αρμένιοι υιοθέτησαν την 1η Ιανουαρίου ως την επίσημη πρώτη ημέρα του έτους.
*«Ευτυχές το νέο έτος και τα Άγια Χριστούγεννα»
Πόσο περίεργα ακούγεται η ευχή μας, όταν δεν είσαι αρμενικής καταγωγής।
Από τα παιδικά χρόνια μάς τίθεται το ερώτημα αν «είμαστε παλαιοημερολογίτες;» επειδή εμείς οι Αρμένιοι εορτάζουμε τα Χριστούγεννα στις 6 Ιανουαρίου।
Τώρα που πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, θα προσπαθήσουμε να συνδέσουμε τα ήθη και τα έθιμα των ημερών μέσα από τα βάθη των αιώνων.
Πρωτοχρονιά Οι αρχαίοι Αρμένιοι γιόρταζαν τον ερχομό του νέου έτους κατά το μήνα Ναβασάρτ (21 Μαρτίου)। Η ημερομηνία αυτή δεν ήταν μόνο η πρώτη ημέρα του έτους, αλλά και τα γενέθλια του μυθικού Θεού Βαχάγκν, τον οποίο η ειδωλολατρική Αρμενία λάτρευε περίπου για 10.000 χρόνια. Αυτήν την ημέρα στην Αρμενία την υποδέχονταν με λαμπρές αθλητικές γιορτές και όχι μόνο, καλωσορίζοντας την άνοιξη και το αποκορύφωμα της φύσης.
Τα παιδιά κατά ομάδες περιφέρονταν γύρω από το χωριό τους, με τραγούδια και χορούς για να υποδεχθούν το νέο έτος, στη συνέχεια με το τραγούδι εύχονταν και στους γείτονές τους οι οποίοι τους προσέφεραν φρούτα। Μέσα στην οικογένεια αντάλλασσαν δώρα. Η σύζυγος ποτέ δεν έπαιρνε δώρο από το σύζυγό της, αυτό θεωρούνταν ντροπή. Τα μικρότερα παιδιά της οικογένειας πρώτα και μετά οι νεώτεροι πήγαιναν στον πιο ηλικιωμένο της οικογένειας μαζί με τον πατέρα τους, ο οποίος είχε κρυμμένα τα δώρα του καθενός στο παλτό του, και αφού του φιλούσαν το χέρι έπαιρναν το δώρο τους.
Το 18ο αιώνα ως αρχή του νέου έτους ορίστηκε η 1η Ιανουαρίου। Όμως σε πολλές περιοχές της Αρμενίας, όπως το Σουνί, το Αρτσάχ και το Ουτίκ συνέχισαν να γιορτάζουν το νέο έτος κατά το μήνα Ναβασάρτ. Προς το τέλος του 20ού αιώνα όλοι οι Αρμένιοι υιοθέτησαν την 1η Ιανουαρίου ως την επίσημη πρώτη ημέρα του έτους.
Πολλά από τα παραδοσιακά έθιμα της παραμονής της Πρωτοχρονιάς τηρούνται και σήμερα. Φυσικά η σημερινή διακόσμηση του δέντρου είναι ξενόφερτη συνήθεια.
Οι ξηροί καρποί έχουν κυρίαρχη θέση στο παραδοσιακό τραπέζι της Πρωτοχρονιάς. Καρύδια, αμύγδαλα, φουντούκια, ξερά σύκα και βερίκοκα αλλά και μήλα, ρόδια και άλλα φρούτα εποχής δεν λείπουν και από τα πλέον ταπεινά νοικοκυριά. Το πιλάφι και οι ντολμάδες (λαδερά) με λάχανο ή αμπελόφυλλα είναι από τα βασικά φαγητά. Το παραδοσιακό Χαρισά προετοιμάζεται από τις 30 Δεκεμβρίου. Επίσης, το Νταρίν το οποίο είναι ένα μεγάλο επίπεδο ψωμί, ζυμώνεται τελετουργικά από τις γυναίκες του σπιτιού με τραγούδια και προσευχές. Ζυμώνοντας εύχονται καλή τύχη και εκφράζουν τις επιθυμίες τους για την οικογένειά τους, πριν το ψήσουν. Αλλά αυτό που δεν επιτρέπεται να λείπει την παραμονή της Πρωτοχρονιάς είναι το Ανούς Αμπούρ (γλυκιά σούπα).
Παρασκευάζεται με σιτάρι, ξηρούς καρπούς, σταφίδες και διάφορα μπαχαρικά όπως γαρύφαλλα, κανέλλα κλπ। Παλαιότερα δεν υπήρχε Πρωτοχρονιά χωρίς Γκατά, ένα γλυκό που γίνεται με σιτάλευρο, βούτυρο, γάλα και ζάχαρη. Σήμερα αυτό το γλυκό έχει μεταφερθεί στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι, διότι οι Αρμένιοι νηστεύουν καθώς έπεται η εορτή των Χριστουγέννων. Σε πολλές περιοχές της Αρμενίας είναι κανόνας το πρωτοχρονιάτικο τραπέζι να αποτελείται από επτά διαφορετικά πιάτα μαζί με τους ξηρούς καρπούς και τα φρούτα.
Ο αριθμός 7 παλαιότερα συμβόλιζε τα 7 θαύματα του κόσμου αλλά στην χριστιανική Αρμενία αναφέρεται στα 7 μυστήρια της εκκλησίας. Το σιτάρι συμβολίζει τη γη (το χωράφι του αγρότη) και τα φρούτα την καρποφορία (τη σοδειά). Το ρύζι συμβολίζει την αφθονία, ενώ η γλυκιά σούπα είναι το σύμβολο της καλής ευτυχισμένης χρονιάς.
Χριστούγεννα Η αρμενική εκκλησία, πιστή στην παράδοση, εορτάζει στις 6 Ιανουαρίου μαζί τα δύο σημαντικά γεγονότα, αυτό της Γέννησης του Χριστού στη Βηθλεέμ καθώς και αυτό της Βάπτισής Του στον ποταμό Ιορδάνη.
Mέχρι τον τέταρτο αιώνα, όλες οι χριστιανικές εκκλησίες γιόρταζαν τη Γέννηση του Χριστού στις 6 Ιανουαρίου. Η Ρωμαιοκαθολική και η Ελληνορθόδοξη εκκλησία, άλλαξαν την ημερομηνία από τις 6 Ιανουαρίου στις 25 Δεκεμβρίου. Η αλλαγή έγινε για να αποτρέψουν τους χριστιανούς από τον πειρασμό να συμμετέχουν στις ειδωλολατρικές τελετές. (Κατά μία εκδοχή, εορτάζονταν από τους Ρωμαίους η γέννηση του Ηλίου στις 25 Δεκεμβρίου).
Έτσι οι ιεραρχίες αυτών των δύο εκκλησιών αποφάσισαν να εορτάζεται η Γέννηση του Χριστού στις 25 Δεκεμβρίου και τα Θεοφάνια στις 6 Ιανουαρίου.
Οι Αρμένιοι δεν ακολούθησαν αυτή την αλλαγή, για τον απλό λόγο ότι δεν υπήρξε καμία τέτοια ειδωλολατρική τελετή στην Αρμενία.
Την παραμονή των Χριστουγέννων μετά τη Λειτουργία, ομάδες ψαλτών τα παλαιότερα χρόνια πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι αναγγέλλοντας με ψαλμούς τη Γέννηση του Χριστού. Σήμερα αυτό το έθιμο συνεχίζεται από τις διάφορες οργανώσεις των παροικιών.
Το ψάρι είναι το παραδοσιακό πιάτο για το βράδυ των Χριστουγέννων।
Ρόζα Γ. - Λίζα Γ. - Μαίρη Μ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου